Brak miesiączki jest objawem chorobowym

Lżejsze przypadki wtórnego zatrzymania miesiączki (amenorrhoea secundaria)} w których nie stwierdza się u kobiet żadnych istotnych objawów klinicznych i ja- kichkolwiek zmian chorobowych w narządach rodnych, nie wymagają leczenia, są to bowiem stany przejściowe. Stosowanie środków leczniczych nie ma w tych przypadkach żadnego anatomicznego uzasadnienia i z tego względu musiałoby mieć zawsze charakter doświadczenia, którego wyników przewidzieć nie podobna.

Odkrycie przez powleka i P. H. Smitha hormonów gonadotropowych w przednim płacie przysadki mózgowej, wywołujących dojrzewanie pęcherzyka Graafa i czynność ciałka żółtego, nie przesądza w niczym zależności samego cyklu miesiączkowego od czynników działających na cały ustrój, np. ciepłoty, klimatu, odżywienia itd. Przemawiają za tym spostrzeżenia ze świata zwierzęcego. Wiadomo, że pewne gatunki zwierząt przechodzą ruję tylko raz lub kilka razy w roku, a że u innych w pewnych porach roku czynności płciowe zatrzymują się zupełnie (anoestrus). U kobiet można by sobie w ten sam sposób wytłumaczyć niektóre przypadki zatrzymania miesiączki z powodu np. niedostatecznego odżywienia. Brak w pokarmach pewnych witamin może wpływać na czynności dokrewne przysadki mózgowej wstrzymanie ich zadecydowałoby o okresowym unieczynnieniu zależnych od nich jajników, lecz nie o ich zupełnym wyczerpaniu..

Do tej grupy można by też zaliczyć przypadki wtórnego zatrzymania miesiączki zależne od zaburzeń hormonalnych tarczycy, które leczymy przez podawanie przetworów tego gruczołu.

Podkreślić należy, że leczenie wtórnego braku miesiączki jest w pewnych przypadkach przeciwwskazane, ponieważ zatrzymanie się miesięcznego cyklu może być przejawem dążności ustroju do zaoszczędzenia sił żywotnych na walkę z właściwym cierpieniem (choroby przemiany materii, gruźlica itp). Jest jednał rzeczą zrozumiałą, że leczenie jest wskazane, a nawet konieczne w przypadkach, w których nie stwierdza się poważniejszego schorzenia, a zatrzymanie miesiączki trwa czas dłuższy i przyprawia chorą o niepokój i rozmaite przypadłości nerwowe.