Układ nerwowy

Kora mózgowa spełnia funkcje kontrolujące i regulacyjne w zakresie reakcji seksualnych. Mechanizm działania kory mózgowej polega na rozpoznawaniu charakteru bodźców zewnętrznych i „przerabianiu” ich na specyficzne podniety oraz „scalaniu” wszelkich odczuć i reakcji seksual- nych. Kora mózgowa pobudza lub hamuje reakcje seksualne, przy czym poszczególne pola kory mózgowej „specjalizują się” w działaniach pobudzających lub hamujących. Nie oznacza to, że w korze mózgowej mieszczą się anatomiczne zlokalizowane ośrodki seksualne zawiadujące różnymi reakcjami, bowiem reakcje te zależą od integralnej czynności całej kory mózgowej. Uszkodzenie pewnych okolic kory mózgowej powoduje wyraźne zmiany w zakresie reaktywności seksualnej, które jednak mogą być tylko przejściowe, jeśli nastąpi przejęcie funkcji przez pozostałe okolice kory. Dzięki zdolnościom kompensacyjnym czasem nawet dość duże uszkodzenia mózgu nie wywołują zaburzeń w reaktywności seksualnej.

O wpływie kory mózgowej na reaktywność seksualną świadczą wyniki doświadczeń na zwierzętach, a także obserwacje poczynione na ludziach, którzy mają mózg uszkodzony po przebytej chorobie. Bard (1940) usuwał zwierzętom duże obszary kory mózgowej wra2 z węchomózgo- wiem i strukturami podkorowymi, co nie powodowało większych zmian w reaktywności seksualnej u samic. Natomiast u samców zmiany były dość wyraźne. Usunięcie do 20/o kory nie wywoływało większych zmian, lecz usunięcie większej ilości powodowało obniżenie reaktywności seksualnej. Usunięcie ponad 60/o kory mózgowej powodowało całkowity zanik aktywności seksualnej i obojętność seksualną. Z badań tych wynika, że aktywność seksualna u samców ma bardziej złożone mechanizmy psychofizjologiczne oraz bardziej uzależnione od kory mózgu niż u samic. Z badań McLeana (1962) wynika, że duże znaczenie dla reaktywności seksualnej mają jądra migdałowate i przylegająca do nich część kory piata skroniowego. Obustronne usunięcie tych struktur wywołuje największe zaburzenia w zakresie popędu seksualnego, natomiast pobudzenie ich wywołuje wzmożenie popędu seksualnego. Badania McLeana i współpracowników (1962, 1963) wykazały szczególne znaczenie układu limbicznego dla życia emocjonalnego, seksualnego oraz w ogóle dla napędu psychoruchowego. Badacze ci pobudzali okolice kory mózgowej znajdujące się między zakrętem prostym a ciałem suteczkowatym wywołując wzrost aktywności seksualnej oraz erekcję. Wydaje się jednak, że największe znaczenie dla aktywności seksualnej ma okolica jądra migdałowatego oraz zakrętów gruszkowa tych. Usunięcie tych okolic wywołuje u zwierząt przemożny wzrost aktywności seksualnej, przejawiającej się zarówno wobec osobników pici przeciwnej, jak i tej samej.