ROLA FIZJOLOGICZNA

Ałdosteron jest najsilniej działającym mineralokortykosteroidem u człowieka. Podstawową funkcją tego hormonu jest nadzorowanie bilansu sodowego, potasowego oraz równowagi kwasowo-zasadowej. Nerki są najważniejszym narządem docelowym aldosteronu. Hormon ten działa głównie na kanaliki dalsze nefronów, pobudzając wchłanianie zwrotne jonów Na+ oraz wydzielanie do światła kanalików K+ i H+. Nadmierne wydzielanie aldosteronu przez nadnercza zmniejsza nerkowe wydalanie jonów Na+, zwiększa natomiast wydalanie z moczem jonów K+, Mg2+, NH + i HCO , Ponadto hormon ten zmniejsza wydalanie jonów H+ z moczem w postaci tzw. kwaśności miareczkowej. W następstwie wymienionych działań na nerki w surowicy krwi stwierdza się hipokaliemię, bipomagnezemię, hiponatriemię, hipochloremię oraz zasadowicę metaboliczną.

Niedobór aldosteronu charakteryzują hiponatriemia, hiperkaliemia oraz kwasica metaboliczna. Przy długotrwałym podawaniu aldosteronu osobom zdrowym, stosującym dietą o normalnej zawartości sodu, zanika działanie antydiuretycz- ne oraz antynatriuretyczne tego hormonu (zjawisko to określane jest jako escape phenomenon – zjawisko uniku), utrzymuje się natomiast działanie kaliuretyczne. „Zjawisko uniku” występuje również u chorych na nadciśnienie tętnicze nie wykazujących obrzęków.

UKŁAD RENINA-ANGIOTENSYNA-ALDOSTERON W STANACH FIZJOLOGICZNYCH I CHOROBOWYCH

Przy nadmiernym wydzielaniu aldosteronu zmniejsza się stężenie jonów Na+ w ślinie i pocie, przy nie zmieniającym się równocześnie stężeniu jonów K+. W stanach nadmiernego wytwarzania aldosteronu zwiększa się wydalanie jonów K+ z kałem. Ponadto aldosteron zwiększa stężenie jonów Na+, zmniejsza natomiast stężenie jonów K+ w mięśniach.

Wpływ aldosteronu na ciśnienie tętnicze krwi jest prawdopodobnie wynikiem: 1) zwiększenia objętości krwi krążącej (uwarunkowanego nerkowym zatrzymywaniem jonów Na+ i wody), 2) uczulającego działania tego hormonu na wazopresyjne działanie endogennych amin katecholo- wych oraz 3) zwiększenia zawartości jonów Na+ i wody w komórkach śródbłonkowych tętniczek, przez co dochodzi do zmniejszenia ich średnicy i wzrostu oporu naczyniowego.

Mechanizm działania aldosteronu polega na indukcji biosyntezy tzw. białka indukowanego przez aldosteron (aldosterone induced protein), ściśle związanego z transportem jonów Na+ z wnętrza komórki do przestrzeni pozakomórkowej.

W stanach fizjologicznych układ renina-angiotensyna-aldosteron jest jednym z wielu czynników odpowiadających za izowolemię i izojonię płynów ustrojowych oraz uczestniczących w regulacji ciśnienia tętniczego krwi. Układ ten lub poszczególne jego ogniwa mogą się stać ważnymi elementami patogennymi wielu stanów chorobowych. Z tych ostatnich należy wymienić obrzęki (sercowe, wątrobowe, nerczycowe i samoistne) oraz stany chorobowe przebiegające z nadciśnieniem tętniczym (nadciśnienie naczyniowo-nerkowe, złośliwe, uwarunkowane pierwotnym wzmożonym wydzielaniem reniny lub aldosteronu). Znajomość udziału układu renina-angiotensyna-aldosteron w patogenezie różnych chorób przyczyniła się do poprawy leczenia.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>