Preparaty insuliny mają charakter średnio silnych antygenów, natomiast czysta chemicznie insulina charakteryzuje sią słabym antygenowym działaniem. Różnica ta zależy w dużej mierze od składu i postaci preparatów insuliny.
Należy wyraźnie odróżniać wywoływanie tworzenia sią przeciwciał przez samą insuliną, przez proinsuliną, przez produkty polimeryzacji lub degradacji insuliny, przez zanieczyszczenia przedostające sią do preparatu z surowca trzustkowego w czasie procesu technologicznego, przez inne hormony wysp trzustki, które występują jako szczególne zanieczyszczenia w preparatach insuliny.
Konwencjonalny preparat insuliny wywołuje więc powstawanie wielu różnych przeciwciał i zmian immunologicznych o różnych sposobach wpływa na organizm i objawach niepożądanego działania! alergicznych, neutralizujących, hormonalnych i innych [1, 2, 4, 6].
Przeciwciała przeciwko peptydowi trzustkowemu (PP, Bloom i wsp.) napotykano u prawie połowy (47%) leczonych insuliną, przeciwko naczynio- -aktywnemu peptydowi trzustkowemu (VIP) u 7%, a przeciwko glukagono- wi u 6%. Przeciwciała te nie występowały u osób leczonych wysoko oczyszczonymi preparatami insuliny. Nie wykazano powstawania przeciwciał przeciwko somatostatynie trzustkowej [3],
Przeciwciała wywoływane wstrzykiwaniem preparatów insuliny powstają u prawie wszystkich chorych. Bardziej skłonni do ich powstawania są osobnicy o większej reaktywności immunologicznej np. nosiciele grupy HLA B15.
Przeciwciała przeciwinsulinowe przenikają przez łożysko i mogą neutralizować insuliną w organizmie płodu [9].
Przeciwciała te powstają powoli, charakteryzują się długim, rzędu wielu miesięcy, okresem półtrwania. Utrzymują sią więc po odstawieniu antygenowe aktywnych preparatów insuliny jeszcze przez długi okres. Tak więc planując ciążę, kobieta chora na cukrzycą powinna otrzymać insulinę wysoko oczyszczoną na 1-2 Jata przed zapłodnieniem. Wynika stąd oczywisty wniosek, że wszystkie chore na cukrzycę kobiety w okresie, kiedy mogą zajść w ciążę powinny być leczone wyłącznie wysoko oczyszczonymi preparatami.
Alergia na insuliną. Niżej zestawiono czynniki powodujące lub nasilające odczyny alergiczne na preparaty insuliny:
– 1. Błędy w technice dokonywania wstrzyknięć, niedostateczna czystość sprzętu.
– 2. Pozostałości alkoholu etylowego lub innych środków dezynfekujących w strzykawce lub igle (benzyna apteczna, zefirol, eter).
– 3. Dodatki do preparatu insuliny:
– a) środki konserwujące (stabilizatory) – pochodne chloroformu, fenol, krezol, metylo-p-oksybenzoesan (ester nipaginy),
– b) środki opóźniające wchłanianie insuliny (działają jako hapteny) – protamina, globina ludzka, pochodne izocjanowe, pochodne chinoliny Surfen),
– c) środki buforujące – octany, cytryniany, glicerol.
– 4. Wartość pH preparatu (kwaśne roztwory są silniejsze antygenowo), wpływy osmotyczne.
– 5. Możliwość synergizmu czynników 1-4, nie powodujących reakcji osobno.
– 6. Białkowe substancje towarzyszące insulinie:
– a) białka z zewnątrzwydzieiniczej trzustki – składnik a,
– b) proinsulina, dimer insuliny, formy pośrednie insuliny (intermedia- ty) – składnik b,
– c) produkty degradacji insuliny – dezamidoinsulina, argininoinsulina, estry etylowe insuliny i inne.
– 7. Nie poznane jeszcze, nieswoiste produkty uboczne powstające w toku produkcji insuliny.
– 8. Wstrzyknięcia w postaci ,,dépôt” – przedłużenie wchłaniania wzmaga działanie antygenowe.
III. Alergia na samą insulinę – różnice gatunkowe (wolowa działa silniej antygenowo aniżeli wieprzowa): różnice w strukturze drugo- i trzeciorzędowej cząsteczek insuliny w zestawieniu z ludzką insuliną naturalną.
IV. Czynniki konstytucjonalne, zależne od ustrojowej reaktywności chorego,
Leave a reply