NADCZYNNOŚĆ PRZEDNIEGO PŁATA PRZYSADKI MÓZGOWEJ (HYPERPITUIT ARISMUS) Nadmierne wydzielanie może dotyczyć zarówno hormonów glando- tropowych, jak i hormonu somatotropowego. Wzmożone wytwarzanie ACTH powoduje zespół Cushinga, nadmiar TSH daje ośrodkowo-pochod- ną nadczynność tarczycy, zbyt duże ilości gonadotropin powodują przedwczesny rozwój płciowy.
Objawy zależne od nadmiernego wytwarzania STH zależą głównie od wieku, w którym wystąpiła choroba. U dorosłych przyczyną nadczynności somatotropowej przysadki są zwykle gruczolaki eozynofilne — u dzieci występuje częściej tylko nadmierny rozrost komórek eozyno- chłonnych. Nadmiar STH pobudza rozrost chrząstek wzrostowych, co jest powodem nadmiernego wzrostu (gigantismus). Jeżeli chrząstki nasadowe w chwili wystąpienia nadczynności somatotropowej uległy już skostnieniu, chory będzie miał charakterystyczny wygląd uzależniony od powiększenia obwodowych części ciała: rozrostu rąk i stóp, powiększenia obwodu czaszki z uwypukleniem łuków nadoczodołowych, kości jarzmowych i szczęki dolnej, powiększenia małżowin usznych i rozpoznanie akromegalii nie będzie nasuwało żadnych wątpliwości. Niekiedy objawy typowe dla akromegalii rozwijają się już w dzieciństwie. Nadmiar STH niezależnie od wieku pobudza rozrost tkanki łącznej (podskórnej, podśluzówkowej) oraz powoduje przerost narządów we-wnętrznych (megalosplanchia). Nadczynność somatotropowa przysadki z reguły kojarzy się z nieprawidłowym wydzielaniem jej hormonów glan- dotropowych. U dzieci na początku choroby występuje niekiedy przedwczesny rozwój płciowy spowodowany nadmiarem gonadotropin, z czasem następuje zwykle upośledzenie czynności gruczołów płciowych. Na początku choroby często występuje lekkie wzmożenie czynności nadnercza i tarczycy, które jednak w miarę postępującego zniszczenia przysadki przechodzi w niedoczynność. Niekiedy występują objawy moczówki prostej, uzależnione od uszkodzenia podwzgórza. W przypadkach gruczolaka kwasochłonnego przysadki występują objawy uciskowe, jak bóle głowy, wymioty, zaburzenia wzroku ze zwężeniem pola widzenia.
Z badań pomocniczych największe znaczenie diagnostyczne mają zdjęcia radiologiczne, wykazujące opóźnienie zarastania chrząstek nasadowych, nadmierny rozwój zatok bocznych nosa, niekiedy znaczne powiększenie siodełka tureckiego. Nadmiar STH powoduje wzmożone wydzielanie glukagonu, stąd częstość objawów cukrzycowych.
Leczenie: w przypadkach gruczolaków nie uciskających jeszcze nerwów wzrokowych stosuje się radioterapię, jeżeli wystąpiły już objawy uciskowe, można stosować tylko zabieg chirurgiczny. W przypadkach o niejasnej etiologii niektórzy zalecają estrogeny, których stosowanie w większych dawkach hamuje wzrost.
Ponieważ chorzy wykazują znaczne obniżenie odporności, zachodzi konieczność pieczołowitego chronienia ich przed infekcjami, szczególnie niebezpiecznymi w tej chorobie.
Leave a reply